ဒါဒါႏွင့္ ဆူရီရယ္ဝါဒ။ သမိုင္းေၾကာင္းေလ့လာျခင္း
(၁)
၂၀ ရာစုအေစာပိုင္းကာလမ်ားဟာ လူသားတို႕သမိုင္းကို အႀကီးမားဆံုးေျပာင္းလဲေပးခဲ့တဲ့ကာလလို႕ ေျပာမယ္ဆိုရင္ မမွားႏိုင္ပါဘူး။ ပထမကမၻာစစ္နဲ႕ ႐ုရွားေတာ္လွန္ေရးေတြဟာ လူသားတို႕ကမၻာႀကီးကို တပ္လွန္႕လႈပ္ႏႈိးပစ္လိုက္သလိုပါပဲ။ စက္မႈနည္းပညာ႐ွဳေထာင့္က ၾကည့္ရင္ေတာ့ ဖ႐ြိဳက္နဲ႕အိုင္းစတိုင္းတို႕ ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိမႈေတြဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလံုးကို ဆန္းသစ္ပစ္လိုက္သလိုပါပဲ။ စက္မႈေခတ္အျဖစ္ကို အသြင္ေျပာင္းလာခဲ့တယ္ဆိုပါေတာ့။ လူသားသိမႈကို အစဥ္အလာဆန္႕က်င္ၿပီး ေျပာင္းလဲေပးလိုက္တာပါ။ ႐ိုးရာအရသာ ေသြဖီတဲ့ဝတၳဳနဲ႕ ကဗ်ာလို႕ ဆိုရမယ့္ ဂ်ိမ္း(မ္)ဂၽြိဳက္(စ္) (Joyce) နဲ႕ တီအက္(စ္)အဲလီးေယာ့(ထ္) တို႕ရဲ႕ ဝတၳဳျဖစ္တဲ့ ယူလီဆီး(စ္) နဲ႕ ဖုန္းဆုိးေျမ (Ulysses and The Waste Land) တို႕ဟာ ၁၉၂၂ မွာ ေပၚထြက္လာတယ္။ အဲဒီလက္ရာေတြဟာ ေမာ္ဒန္ဝါဒရဲ႕ အသစ္ျဖစ္တဲ့ ခံစားမႈကို မွတ္ပံုတင္လိုက္သလိုပဲ၊ အဆက္အစပ္မဲ့အာ႐ံုခံစားမႈက “သိမႈစ႐ိုက္” ကို ေဖာ္ျပေပးခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ သီအိုရီဆရာျဖစ္သူ မာရွယ္ဘားမန္း (Marshall Berman) က အဲဒီအခ်ိန္မွာ ရွိေနတဲ့ လူသားေတြရဲ႕ ဘဝကလာတဲ့ က်ိဳးပဲ့ေနတဲ့ အေျခအေနကေပးတဲ့ ေရာင္ျပန္ဟပ္မႈဟာ ေမာ္ဒန္သမားေတြရဲ႕ အာ႐ံုခံစားမႈကို အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္လိုက္သလို ရွိခဲ့တယ္လို႕ သူ႕အျမင္ကို ဆိုပါတယ္။
(၂)
ဒါဒါႏွင့္ ဆူရီရယ္ဝါဒ။ သမိုင္းေၾကာင္းေလ့လာျခင္း
အဲဒီ ၂၀ ရာစု အေစာပိုင္း အႏုပညာလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ အေတြးအေခၚအသစ္ေတြကို ျပင္းထန္ထိေရာက္စြာပဲ ေရာင္ျပန္ဟပ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ အသစ္တီထြင္ထားတဲ့ ပညာရပ္ဆန္တဲ့ စကားလံုးေတြကပဲ အႏုပညာလႈပ္ရွားမႈေတြရဲ႕ အမည္နာမေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ က်ဳဗစ္ဇင္ (Cubism) နဲ႕ အနာဂတ္ဝါဒီ (Futurism) တို႕လိုလႈပ္ရွားမႈနာမည္ေတြပါ။ အဲဒီဝါဒေတြဟာ (၁၉၁၀- ၁၉၁၃) ကာလမ်ားမွာ ဒီေရအျမင့္ဆံုးျဖစ္ခဲ့ၿပီး ႐ိုးရာပန္းခ်ီေရးခ်ယ္မႈ မ်က္ႏွာျပင္ကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး ခရီးေပါက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါတင္မကဘဲ သူတို႕ရဲ႕ သိမႈအေဆာက္အအံုကို သက္ေသျပခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီလို ခိုင္မာတဲ့ သိမႈကို ခ်ေပးႏိုင္လို႕ပဲ ဒါဒါနဲ႕ ဆူရီရယ္ဝါဒေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေလ့လာစရာအျဖစ္ ေပၚထြက္လာတာေပါ့။ “ဒါဒါဝါဒ” က ပထမကမၻာစစ္ႀကီးေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ စိတ္အာ႐ံုထဲကို တစ္ေက်ာ့ျပန္ဝင္ေရာက္တာလို႕ သူ႕ကိုယ္သူျမင္ရင္ “ဆူရီရယ္” က အဲဒီစိတ္အေျခအေနက ဖံုးကြယ္ထားတဲ့ စိတ္အလႊာကို လႈပ္ႏႈိးရွာေဖြတာပါပဲ။ ဒီေတာ့ အခု ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေလ့လာသင့္တာက အဲဒီ ဒါဒါနဲ႕ဆူရီရယ္လႈပ္ရွားမႈတို႕ရဲ႕ ေနာက္ခံသမိုင္းတစ္ခုနဲ႕ တစ္ခု ထပ္လွ်က္ အေနအထားသြားက်ေရာက္ေနတဲ့ အစိတ္အပိုင္းကိုပါ အေသးစိတ္နည္းနည္း သြားၾကည့္ရေအာင္။
၁.၁။ ။ အဗြန္ဂါတ္(ဒ္) (Avant-garde)
ဒါဒါနဲ႕ ဆူရီရယ္ေလာက္ ဘယ္အႏုပညာက ေတာ္လွန္အသြင္ေျပာင္းတဲ့ Avant-garde ျဖစ္မလဲ။ အဲဒီ avant-garde ဆိုတဲ့ အသံုးကိုေတာ့ ၁၈၂၀ မွာ ျပင္သစ္ဆိုရွယ္လစ္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဟင္နရီဒီစိန္႕ဆိုင္မြန္ (Saint-Simon) ဆိုသူက သံုးခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ကနဦး ရည္စူးတာက စစ္တပ္ဆိုင္ရာ ကြယ္ဝွက္ အဓိပၸါယ္အေနနဲ႕ပါ။ ေနာက္ေတာ့ အဆင့္ျမင့္အႏုပညာေျပာင္းလဲမႈ (ေတာ္လွန္ေရး) ရယ္လို႕ အႏုပညာရွင္ေတြက ဆြဲယူသံုးစြဲခဲ့တာျဖစ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ေမာ္ဒန္အႏုပညာရွင္ေတြပါပဲ။ ၁၉ ရာစုမွာ အႏုပညာရွင္ေတြဟာ အႏုပညာနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး အရင္းရွင္အာ႐ံုခံစားမႈရယ္လို အက်ယ္တဝင့္ ေျပာဆိုေနတာေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အႏုပညာဆိုတာ အရင္းရွင္လူတန္းစား ပိုင္ဆိုင္တဲ့အရာျဖစ္ၿပီး အရင္းရွင္အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း သင္ၾကားရာေနရာမွာ ျပသထားတဲ့ အရာရယ္လို႕ ေျပာဆိုေနခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီ အႏုပညာဆိုတာက အရင္းရွင္ေတြ နိစၥဓူဝကိစၥေတြဆီက ေခတၱေရွာင္ထြက္အပန္းေျဖစရာ အရင္းရွင္ေဖ်ာ္ေျဖေရးနဲ႕ အတူတူပါပဲလို႕ ဆိုပါတယ္။
(၃)
ဒါဒါႏွင့္ ဆူရီရယ္ဝါဒ။ သမိုင္းေၾကာင္းေလ့လာျခင္း
အဲဒီလိုပဲ ၂၀ ရာစု အႏုပညာေတြကို ၾသဇာလႊမ္းမိုးခဲ့တဲ့ ဒါဒါနဲ႕ ဆူရီရ္လည္း ေပၚေပါက္လာခဲ့တယ္။ အဲဒီဝါဒေတြေနာက္ကြယ္မွာ တံု႕ျပန္တဲ့ (ဆန္႕က်င္တဲ့) ႏိုင္ငံေရးအက်ိဳးအေၾကာင္းေတြလည္း ရွိေနျပန္တယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ တည္ေဆာက္ေရးဝါဒ (Constructivism) ဟာ ႐ုရွႏိုင္ငံ ေဗာ္ရွီဗစ္ေတာ္လွန္ေရးကို တံု႕ျပန္တဲ့ တံု႕ျပန္မႈျဖစ္တယ္။ သူတို႕ (အဆိုပါဝါဒကိုကိုင္စြဲသူ)ေတြက သူတို႕ရဲ႕ ယံုၾကည္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ အႏုပညာဟာ လူထုကို ဆက္သြယ္ဖို႕ နည္းလမ္းသစ္တစ္ရပ္လိုေၾကာင္းနဲ႕ လူထုအသိနဲ႕ယွဥ္မယ့္ အႏုပညာပံုစံသစ္ေတြ ေပၚလာသင့္ေၾကာင္းကို အႏုပညာရပ္ဝန္းကို မွ်ေဝဝါဒျဖန္႕ၾကတယ္။ ဆုိလိုတာက လူထုတေျပးညီ စားသံုးခြင့္ရွိတဲ့ အႏုပညာသစ္ေတြကို တင္သြင္းဖို႕ပဲ။ ႐ိုးရာေလ့လာသူ သီအိုရီဆရာတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ပီတာဘာဂါ (Peter Bürger) ကေတာ့ ၁၉၇၀ ေလာက္တုန္းက ေျပာခဲ့တာေလးရွိပါတယ္။ ၂၀ ရာစုအေစာပိုင္း ဥေရာပအႏုပညာေတာ္လွန္ေရးမွန္သမွ် ေအာက္ေျခေဖာင္ေဒးရွင္းအိုင္ဒီယာဟာ အႏုပညာရဲ႕အၾကြင္းမဲ့ အုပ္စိုးမႈ (autonomy) ကို ဦးစားေပးထားတဲ့ အႏုပညာသည္ အႏုပညာအတြက္ (art for art’s sake) ကိုပဲ သူ႕အေခၚ ဘဝရဲ႕အေလ့အက်င့္ (praxis of life) ဆီေရာက္ေအာင္ ေျပာင္းေပးလိုက္တာပဲ။ အႏုပညာနဲ႕လူထုဘဝကို ဆြဲစပ္ေပးလိုက္တယ္လို႕ ေျပာခ်င္တာပါ။ ဒါဒါနဲ႕ ဆူရီရယ္ကလည္း ဘာကို လူထုဆီမွ်ေဝခ်င္တာလဲ။ အႏုပညာေတာ္လွန္ေရး (avant-garde) ရဲ႕ အမိန္႕ျပန္တမ္းဆိုတာ လူထုနဲ႕ ႏုိင္ငံေရးေတာ္လွန္ဝါဒီေတြဟာ အႏုပညာအသြင္ေျပာင္း ဖန္တီးမႈနဲ႕ တြဲဖက္ၿပီးမွ ေတာ္လွန္ၾကဖို႕ တိုက္တြန္းတဲ့ေၾကညာခ်က္ပါပဲ။ ရသၾကည္ႏူးမႈအလြန္ အႏုပညာရွင္ရဲ႕ ရည္ရြယ္ရာကေတာ့ လူသားေတြ (လူထုေတြ)ရဲ႕ဘဝကို အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ တစ္စံုတရာျဖစ္ေစေရးရယ္ပါ။ ၿပီးေတာ့ လူထုကို ကြဲျပားတဲ့ အျမင္ရေအာင္ ေပးဆပ္ဖို႕ပါပဲ။ ဆူရီရယ္သမားေတြရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ဆိုတာ ျပင္သစ္ကဗ်ာဆရာႀကီး အာသာရင္းဘိုး ေျပာသြားတဲ့ ဘဝေျပာင္းဖို႕ (change life) ထက္ဘာမွမပိုပါဘူး။
(၄)
ဒါဒါႏွင့္ ဆူရီရယ္ဝါဒ။ သမိုင္းေၾကာင္းေလ့လာျခင္း
ဒီေတာ့ အထက္ကအတိုင္းပဲ ၂၀ ရာစု အစပိုင္း အႏုပညာရွင္ေတြအေနနဲ႕ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ေျပာဆိုေနၾကတာက အႏုပညာဆိုတာ ဘာနဲ႕ အဓိပၸါယ္ညီေနသလဲဆိုေတာ့ အရင္းရွင္တစ္ကိုယ္ေတာ္ဝါဒ အဲဒီလိုျမင္တယ္။ အဲဒီမွာ ႐ုရွပန္းခ်ီဆရာ ဂုစတပ္ကားဘတ္ (Gustave Courbet) လို ပုဂၢိဳလ္က ဆိုရွယ္လစ္ ဦးတည္ခ်က္တစ္ခုနဲ႕ အႏုပညာကို ေရာေမႊပစ္ရင္ အနာဂါတ္အႏုပညာေလာကမွာ အျငင္းပြားစရာျဖစ္ေစမယ့္ ဝါဒေတြေပၚေပါက္မယ့္ လမ္းစအျဖစ္ အႏုပညာေတာ္လွန္ေရး “avant-garde” ဝိဥာဥ္ကို ေခၚေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀ ရာစု အေစာပိုင္းမွာ အီတလီ၊ ႐ုရွနဲ႕ ေဟာ္လန္လို ဥေရာပႏိုင္ငံေတြမွာ ဝါဒသစ္ေတြ ေပၚလာတယ္။
- အီတလီမွာ အနာဂါတ္ဝါဒလို႕ေခၚတဲ့ “Futuism”
- ႐ုရွမွာေတာ့ တည္ေဆာက္ေရးဝါဒလို႕ ေခၚတဲ့ “Constructivism”
- ေဟာ္လန္(နယ္သာလန္) "စတိုင္"လို႕ အဂၤလိပ္လို အဓိပၸါယ္ရတဲ့ “De Stijl” တို႕ ေပၚေပါက္လာခဲ့တယ္။
၂၀ ရာစု ေမာ္ဒန္ဆိုတာ အားလံုးသိၿပီးတဲ့အတုိင္း ပီကာဆိုရဲ႕ ဆက္စပ္မဲ့႐ုပ္ပံုမ်ား (the pictorial fragmentation) နဲ႕ ဘေရာက္(ခ္) ရဲ႕ကုဗဝါဒ (Braque’s Cubism) ပန္းခ်ီေတြဟာ ႐ိုးရာကို စတင္ခ်ိဳးေဖာက္ပါၿပီ ဆိုတဲ့ ကိုယ္စားျပဳအမွတ္အသားေတြပါ။ အဆင့္ျမင့္အႏုပညာ သမိုင္းဆိုင္ရာနည္းလမ္း တစ္ခုအေနနဲ႕ နားလည္လိုက္တာကေတာ့ ေမာ္ဒန္အသစ္ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာက (၁၉) ရာစု ေႏွာင္းပိုင္း ျဖစ္ထြန္းလာတဲ့ ျပင္သစ္အႏုပညာရွင္ေတြျဖစ္တဲ့ ေဂၚဂင္ (Gauguin)၊ ဆူရတ္(တ္) (Seurat)၊ ဗန္ဂိုး (Van Gogh) နဲ႕ ေဆးဇန္း (Ce’zanne) တို႕ဆီက ရလိုက္တဲ့ အေမြပါပဲ။ အဲဒီအေမြဆိုတာကလည္း (၁၈၈၀- ၁၈၉၀) ခုႏွစ္မ်ားမွာ ေပၚထြန္းခဲ့တဲ့ သေကၤတဝါဒ ပန္းခ်ီဟန္ေတြပါ။
(၅)
ဒါဒါႏွင့္ ဆူရီရယ္ဝါဒ။ သမိုင္းေၾကာင္းေလ့လာျခင္း
ေဆးဇန္းနဲ႕ ေဂၚဂီတို႕ ေပးသြားတာကဘာလဲ။ ေအာက္ခံျပင္ညီအျပန္႕ေပၚ ယူထားတဲ့ space ေနရာကလည္း ျပန္႕ကားမႈေပၚ အခြင့္အေရးယူၿပီး သဘာဝအေရာင္ေတြဆီကေန ေတာ္လွန္ခြဲထြက္တဲ့ အေရာင္ေတြကို တင္ပစ္တာပါ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အေရာင္ကို ပ်က္ေအာင္ပံုေျပာင္းပစ္နဲ႕နည္းနဲ႕ ခြဲထြက္သြားတယ္။ သဘာဝတရားႀကီးရဲ႕ အရွိအေရာင္ကို လိုက္ဆြဲျပတာမဟုတ္ဘူး။ ဒီနည္းနဲ႕ ရီေနဆန္းေခတ္ကတည္းက ဆြဲလာတဲ့ ႐ုပ္ပံုဆိုင္ရာ တင္ျပမႈ ေရွး႐ိုးအစဥ္အလာကို ေျမာင္းထဲပို႕ေတာ့တာပဲ။ ဥပမာအားျဖင့္ ပန္းခ်ီဆရာေတြ အစဥ္တစိုက္ လိုက္နာခဲ့တဲ့ ဆံုခ်က္အမွတ္တစ္ခုမွ အနီးအေဝးကြာသြားပံု (linear perspective) အယူအဆကို စြန္႕လႊတ္လိုက္ပါတယ္။ ၁၉၀၇ က ဆြဲခဲ့တဲ့ ပီကာဆိုေရေဆး “the proto-Cubist Lex Demoiselles” ကိုၾကည့္ပါ။(ေအာက္ပံု) တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဂ်ာမန္ အိတ္(စ္)ပရက္(စ္)ရွင္းနစ္ဝါဒီ (German Expressionism) နဲ႕ ျပင္သစ္ ေဖာင္ဗီဇင္ (French Fauvism) ေတြဟာ သဘာဝမဟုတ္တဲ့ အေရာင္ေတြကို တီထြင္သံုးစြဲခဲ့ၾကတယ္။
(၆)
ဒါဒါႏွင့္ ဆူရီရယ္ဝါဒ။ သမိုင္းေၾကာင္းေလ့လာျခင္း
ဒါဒါနဲ႕ ဆူရီရယ္ဝါဒေတြဟာ က်ဴဗစ္ဇင္ (Cubism)၊ အိတ္(စ္)ပရက္(စ္)ရွင္းဝါဒ (Expressionism) နဲ႕ အနာဂတ္ဝါဒ (Futurism) နဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ပူးတြဲေနတယ္။ ဘယ္ေနရာမွာလဲဆိုေတာ့ ပန္းခ်ီဆရာေတြရဲ႕ အရာဝတၳဳတင္ျပမႈဘာသာေဗဒ (Pictorial Language) မွာ ကူညီေနတာေတြ႕ရတယ္။ က်ဴဗစ္ဇင္ဝါဒ ျဖတ္ဆက္ေကာ့လာ့ဂ်္ ႐ုပ္ပံုတင္ျပမႈဟာ ဒါဒါဝါဒဓါတ္ပံုျဖတ္ဆက္ (Photomontage) နဲ႕ အခိုက္အတန္႕အားျဖင့္ေတာ့ တူညီေနသလိုရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါဒါနဲ႕ဆူရီရယ္သမားေတြဟာ က်ဴဗစ္ဇင္ေတြရဲ႕ အိုင္ဒီယာေတြကို လံုးလံုးမမွီခိုေနၾကပါဘူး။ က်ဳဗစ္ဝါဒီေတြဟာ ႐ွဳျမင္သူေတြကို အထိတ္တလန္႕ျဖစ္ေစၿပီး အစစ္အမွန္တရားအေပၚ အျမင္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ေစခဲ့တယ္။ ဒါဟာ အႏုပညာဟာ အႏုပညာအတြက္ အယူအဆဘက္ကို လံုးဝေရာက္သြားတာပါ။ ဒါဒါနဲ႕ ဆူရီရယ္သမားေတြရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က အဲဒါထက္ပိုပါတယ္။ အနာဂါတ္ဝါဒီေတြကေတာ့ အရွိန္အဟုန္အားကိုယူၿပီး ရွဳျမင္သူေတြကို မတူတဲ့ ခံစားမႈရွိတဲ့ ကမၻာႀကီး အသက္ဝင္ေနပံုကို ေပးခ်င္တဲ့ စိတ္အရင္းခံက ေရာင္ျပန္ဟပ္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖစ္ၿပီး ဒါဒါနဲ႕ ဆူရီရယ္ကေတာ့ အသိကို သူ႕အလိုအေလ်ာက္ရေအာင္ လုပ္ေပးတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ပါ။
(၇)
ဒါဒါႏွင့္ ဆူရီရယ္ဝါဒ။ သမိုင္းေၾကာင္းေလ့လာျခင္း
အဲဒီကတိအေႏွာင္အဖြဲ႕ေၾကာင့္ အသက္ဝင္ေနဖို႕အသိဟာ ဒါဒါနဲ႕ဆူရီရယ္ဝါဒေတြကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ရာမွာေတာ့ ဘဝနဲ႕မပူးကပ္ပဲ တည္ထားတဲ့ တစ္စံုတစ္ရာလိုမ်ိဳး မရွင္းလင္းမေသခ်ာတဲ့ အႏုပညာရဲ႕ အိုင္ဒီယာျဖစ္တယ္လို႕ ဖြင့္ဆိုရမွာျဖစ္တယ္။ ဒီအခ်က္ေၾကာင့္ အႏုပညာသမိုင္းမွာ ဒါဒါနဲ႕ ဆူရီရယ္ဟာ သီးျခားဟန္ရွိတဲ့ ဝါဒေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားၾကပါတယ္။ ဒီဝါဒႏွစ္ရပ္လံုးမွာ ပန္းခ်ီ အျမင္စာေပဆိုင္ရာမွာလည္း အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑ကေန ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ အုပ္စုလိုက္ ပန္းခ်ီ၊ ပန္းပု အဖြဲ႕ေတြ အေနနဲ႕ ေခါင္းစဥ္တပ္ရတာထက္စာရင္ အိုင္ဒီယာထုတ္ပံုကို ပိုၿပီး ထိေရာက္စြာ ေဖာ္ျပၾကပါတယ္။ အသင့္လုပ္ထားတဲ့ အနီးအနားအရာဝတၳဳ၊ စာသားနဲ႕ဓါတ္ပုံေတြဟာ ဒါဒါဝါဒမွမဟုတ္ ဆူရီရယ္ဝါဒသေဘာသက္ေရာက္တာခ်ည္း ပါပဲ။ အရာဝတၳအေပၚ က်ဥ္းေျမာင္းတဲ့ အႏုပညာတန္ဖိုးသတ္မွတ္ထားတာကို ဒါဒါေတြ အဓိက မယံုၾကည္ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ဒီဝါဒႏွစ္ရပ္ကို ျဖစ္ေပၚပံုကို သမိုင္းနဲ႕ခ်ီၿပီး ေလ့လာရေတာ့မွာျဖစ္တယ္။
crd by zaw zaw htun
၂၀ ရာစုအေစာပိုင္းကာလမ်ားဟာ လူသားတို႕သမိုင္းကို အႀကီးမားဆံုးေျပာင္းလဲေပးခဲ့တဲ့ကာလလို႕ ေျပာမယ္ဆိုရင္ မမွားႏိုင္ပါဘူး။ ပထမကမၻာစစ္နဲ႕ ႐ုရွားေတာ္လွန္ေရးေတြဟာ လူသားတို႕ကမၻာႀကီးကို တပ္လွန္႕လႈပ္ႏႈိးပစ္လိုက္သလိုပါပဲ။ စက္မႈနည္းပညာ႐ွဳေထာင့္က ၾကည့္ရင္ေတာ့ ဖ႐ြိဳက္နဲ႕အိုင္းစတိုင္းတို႕ ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိမႈေတြဟာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလံုးကို ဆန္းသစ္ပစ္လိုက္သလိုပါပဲ။ စက္မႈေခတ္အျဖစ္ကို အသြင္ေျပာင္းလာခဲ့တယ္ဆိုပါေတာ့။ လူသားသိမႈကို အစဥ္အလာဆန္႕က်င္ၿပီး ေျပာင္းလဲေပးလိုက္တာပါ။ ႐ိုးရာအရသာ ေသြဖီတဲ့ဝတၳဳနဲ႕ ကဗ်ာလို႕ ဆိုရမယ့္ ဂ်ိမ္း(မ္)ဂၽြိဳက္(စ္) (Joyce) နဲ႕ တီအက္(စ္)အဲလီးေယာ့(ထ္) တို႕ရဲ႕ ဝတၳဳျဖစ္တဲ့ ယူလီဆီး(စ္) နဲ႕ ဖုန္းဆုိးေျမ (Ulysses and The Waste Land) တို႕ဟာ ၁၉၂၂ မွာ ေပၚထြက္လာတယ္။ အဲဒီလက္ရာေတြဟာ ေမာ္ဒန္ဝါဒရဲ႕ အသစ္ျဖစ္တဲ့ ခံစားမႈကို မွတ္ပံုတင္လိုက္သလိုပဲ၊ အဆက္အစပ္မဲ့အာ႐ံုခံစားမႈက “သိမႈစ႐ိုက္” ကို ေဖာ္ျပေပးခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ သီအိုရီဆရာျဖစ္သူ မာရွယ္ဘားမန္း (Marshall Berman) က အဲဒီအခ်ိန္မွာ ရွိေနတဲ့ လူသားေတြရဲ႕ ဘဝကလာတဲ့ က်ိဳးပဲ့ေနတဲ့ အေျခအေနကေပးတဲ့ ေရာင္ျပန္ဟပ္မႈဟာ ေမာ္ဒန္သမားေတြရဲ႕ အာ႐ံုခံစားမႈကို အဓိပၸါယ္သတ္မွတ္လိုက္သလို ရွိခဲ့တယ္လို႕ သူ႕အျမင္ကို ဆိုပါတယ္။
(၂)
ဒါဒါႏွင့္ ဆူရီရယ္ဝါဒ။ သမိုင္းေၾကာင္းေလ့လာျခင္း
အဲဒီ ၂၀ ရာစု အေစာပိုင္း အႏုပညာလႈပ္ရွားမႈေတြဟာ အေတြးအေခၚအသစ္ေတြကို ျပင္းထန္ထိေရာက္စြာပဲ ေရာင္ျပန္ဟပ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ အသစ္တီထြင္ထားတဲ့ ပညာရပ္ဆန္တဲ့ စကားလံုးေတြကပဲ အႏုပညာလႈပ္ရွားမႈေတြရဲ႕ အမည္နာမေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ က်ဳဗစ္ဇင္ (Cubism) နဲ႕ အနာဂတ္ဝါဒီ (Futurism) တို႕လိုလႈပ္ရွားမႈနာမည္ေတြပါ။ အဲဒီဝါဒေတြဟာ (၁၉၁၀- ၁၉၁၃) ကာလမ်ားမွာ ဒီေရအျမင့္ဆံုးျဖစ္ခဲ့ၿပီး ႐ိုးရာပန္းခ်ီေရးခ်ယ္မႈ မ်က္ႏွာျပင္ကို ေက်ာ္လြန္ၿပီး ခရီးေပါက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါတင္မကဘဲ သူတို႕ရဲ႕ သိမႈအေဆာက္အအံုကို သက္ေသျပခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီလို ခိုင္မာတဲ့ သိမႈကို ခ်ေပးႏိုင္လို႕ပဲ ဒါဒါနဲ႕ ဆူရီရယ္ဝါဒေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေလ့လာစရာအျဖစ္ ေပၚထြက္လာတာေပါ့။ “ဒါဒါဝါဒ” က ပထမကမၻာစစ္ႀကီးေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ စိတ္အာ႐ံုထဲကို တစ္ေက်ာ့ျပန္ဝင္ေရာက္တာလို႕ သူ႕ကိုယ္သူျမင္ရင္ “ဆူရီရယ္” က အဲဒီစိတ္အေျခအေနက ဖံုးကြယ္ထားတဲ့ စိတ္အလႊာကို လႈပ္ႏႈိးရွာေဖြတာပါပဲ။ ဒီေတာ့ အခု ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေလ့လာသင့္တာက အဲဒီ ဒါဒါနဲ႕ဆူရီရယ္လႈပ္ရွားမႈတို႕ရဲ႕ ေနာက္ခံသမိုင္းတစ္ခုနဲ႕ တစ္ခု ထပ္လွ်က္ အေနအထားသြားက်ေရာက္ေနတဲ့ အစိတ္အပိုင္းကိုပါ အေသးစိတ္နည္းနည္း သြားၾကည့္ရေအာင္။
၁.၁။ ။ အဗြန္ဂါတ္(ဒ္) (Avant-garde)
ဒါဒါနဲ႕ ဆူရီရယ္ေလာက္ ဘယ္အႏုပညာက ေတာ္လွန္အသြင္ေျပာင္းတဲ့ Avant-garde ျဖစ္မလဲ။ အဲဒီ avant-garde ဆိုတဲ့ အသံုးကိုေတာ့ ၁၈၂၀ မွာ ျပင္သစ္ဆိုရွယ္လစ္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဟင္နရီဒီစိန္႕ဆိုင္မြန္ (Saint-Simon) ဆိုသူက သံုးခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ကနဦး ရည္စူးတာက စစ္တပ္ဆိုင္ရာ ကြယ္ဝွက္ အဓိပၸါယ္အေနနဲ႕ပါ။ ေနာက္ေတာ့ အဆင့္ျမင့္အႏုပညာေျပာင္းလဲမႈ (ေတာ္လွန္ေရး) ရယ္လို႕ အႏုပညာရွင္ေတြက ဆြဲယူသံုးစြဲခဲ့တာျဖစ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ေမာ္ဒန္အႏုပညာရွင္ေတြပါပဲ။ ၁၉ ရာစုမွာ အႏုပညာရွင္ေတြဟာ အႏုပညာနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး အရင္းရွင္အာ႐ံုခံစားမႈရယ္လို အက်ယ္တဝင့္ ေျပာဆိုေနတာေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အႏုပညာဆိုတာ အရင္းရွင္လူတန္းစား ပိုင္ဆိုင္တဲ့အရာျဖစ္ၿပီး အရင္းရွင္အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း သင္ၾကားရာေနရာမွာ ျပသထားတဲ့ အရာရယ္လို႕ ေျပာဆိုေနခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီ အႏုပညာဆိုတာက အရင္းရွင္ေတြ နိစၥဓူဝကိစၥေတြဆီက ေခတၱေရွာင္ထြက္အပန္းေျဖစရာ အရင္းရွင္ေဖ်ာ္ေျဖေရးနဲ႕ အတူတူပါပဲလို႕ ဆိုပါတယ္။
(၃)
ဒါဒါႏွင့္ ဆူရီရယ္ဝါဒ။ သမိုင္းေၾကာင္းေလ့လာျခင္း
အဲဒီလိုပဲ ၂၀ ရာစု အႏုပညာေတြကို ၾသဇာလႊမ္းမိုးခဲ့တဲ့ ဒါဒါနဲ႕ ဆူရီရ္လည္း ေပၚေပါက္လာခဲ့တယ္။ အဲဒီဝါဒေတြေနာက္ကြယ္မွာ တံု႕ျပန္တဲ့ (ဆန္႕က်င္တဲ့) ႏိုင္ငံေရးအက်ိဳးအေၾကာင္းေတြလည္း ရွိေနျပန္တယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ တည္ေဆာက္ေရးဝါဒ (Constructivism) ဟာ ႐ုရွႏိုင္ငံ ေဗာ္ရွီဗစ္ေတာ္လွန္ေရးကို တံု႕ျပန္တဲ့ တံု႕ျပန္မႈျဖစ္တယ္။ သူတို႕ (အဆိုပါဝါဒကိုကိုင္စြဲသူ)ေတြက သူတို႕ရဲ႕ ယံုၾကည္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ အႏုပညာဟာ လူထုကို ဆက္သြယ္ဖို႕ နည္းလမ္းသစ္တစ္ရပ္လိုေၾကာင္းနဲ႕ လူထုအသိနဲ႕ယွဥ္မယ့္ အႏုပညာပံုစံသစ္ေတြ ေပၚလာသင့္ေၾကာင္းကို အႏုပညာရပ္ဝန္းကို မွ်ေဝဝါဒျဖန္႕ၾကတယ္။ ဆုိလိုတာက လူထုတေျပးညီ စားသံုးခြင့္ရွိတဲ့ အႏုပညာသစ္ေတြကို တင္သြင္းဖို႕ပဲ။ ႐ိုးရာေလ့လာသူ သီအိုရီဆရာတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ပီတာဘာဂါ (Peter Bürger) ကေတာ့ ၁၉၇၀ ေလာက္တုန္းက ေျပာခဲ့တာေလးရွိပါတယ္။ ၂၀ ရာစုအေစာပိုင္း ဥေရာပအႏုပညာေတာ္လွန္ေရးမွန္သမွ် ေအာက္ေျခေဖာင္ေဒးရွင္းအိုင္ဒီယာဟာ အႏုပညာရဲ႕အၾကြင္းမဲ့ အုပ္စိုးမႈ (autonomy) ကို ဦးစားေပးထားတဲ့ အႏုပညာသည္ အႏုပညာအတြက္ (art for art’s sake) ကိုပဲ သူ႕အေခၚ ဘဝရဲ႕အေလ့အက်င့္ (praxis of life) ဆီေရာက္ေအာင္ ေျပာင္းေပးလိုက္တာပဲ။ အႏုပညာနဲ႕လူထုဘဝကို ဆြဲစပ္ေပးလိုက္တယ္လို႕ ေျပာခ်င္တာပါ။ ဒါဒါနဲ႕ ဆူရီရယ္ကလည္း ဘာကို လူထုဆီမွ်ေဝခ်င္တာလဲ။ အႏုပညာေတာ္လွန္ေရး (avant-garde) ရဲ႕ အမိန္႕ျပန္တမ္းဆိုတာ လူထုနဲ႕ ႏုိင္ငံေရးေတာ္လွန္ဝါဒီေတြဟာ အႏုပညာအသြင္ေျပာင္း ဖန္တီးမႈနဲ႕ တြဲဖက္ၿပီးမွ ေတာ္လွန္ၾကဖို႕ တိုက္တြန္းတဲ့ေၾကညာခ်က္ပါပဲ။ ရသၾကည္ႏူးမႈအလြန္ အႏုပညာရွင္ရဲ႕ ရည္ရြယ္ရာကေတာ့ လူသားေတြ (လူထုေတြ)ရဲ႕ဘဝကို အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ တစ္စံုတရာျဖစ္ေစေရးရယ္ပါ။ ၿပီးေတာ့ လူထုကို ကြဲျပားတဲ့ အျမင္ရေအာင္ ေပးဆပ္ဖို႕ပါပဲ။ ဆူရီရယ္သမားေတြရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ဆိုတာ ျပင္သစ္ကဗ်ာဆရာႀကီး အာသာရင္းဘိုး ေျပာသြားတဲ့ ဘဝေျပာင္းဖို႕ (change life) ထက္ဘာမွမပိုပါဘူး။
(၄)
ဒါဒါႏွင့္ ဆူရီရယ္ဝါဒ။ သမိုင္းေၾကာင္းေလ့လာျခင္း
ဒီေတာ့ အထက္ကအတိုင္းပဲ ၂၀ ရာစု အစပိုင္း အႏုပညာရွင္ေတြအေနနဲ႕ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ေျပာဆိုေနၾကတာက အႏုပညာဆိုတာ ဘာနဲ႕ အဓိပၸါယ္ညီေနသလဲဆိုေတာ့ အရင္းရွင္တစ္ကိုယ္ေတာ္ဝါဒ အဲဒီလိုျမင္တယ္။ အဲဒီမွာ ႐ုရွပန္းခ်ီဆရာ ဂုစတပ္ကားဘတ္ (Gustave Courbet) လို ပုဂၢိဳလ္က ဆိုရွယ္လစ္ ဦးတည္ခ်က္တစ္ခုနဲ႕ အႏုပညာကို ေရာေမႊပစ္ရင္ အနာဂါတ္အႏုပညာေလာကမွာ အျငင္းပြားစရာျဖစ္ေစမယ့္ ဝါဒေတြေပၚေပါက္မယ့္ လမ္းစအျဖစ္ အႏုပညာေတာ္လွန္ေရး “avant-garde” ဝိဥာဥ္ကို ေခၚေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀ ရာစု အေစာပိုင္းမွာ အီတလီ၊ ႐ုရွနဲ႕ ေဟာ္လန္လို ဥေရာပႏိုင္ငံေတြမွာ ဝါဒသစ္ေတြ ေပၚလာတယ္။
- အီတလီမွာ အနာဂါတ္ဝါဒလို႕ေခၚတဲ့ “Futuism”
- ႐ုရွမွာေတာ့ တည္ေဆာက္ေရးဝါဒလို႕ ေခၚတဲ့ “Constructivism”
- ေဟာ္လန္(နယ္သာလန္) "စတိုင္"လို႕ အဂၤလိပ္လို အဓိပၸါယ္ရတဲ့ “De Stijl” တို႕ ေပၚေပါက္လာခဲ့တယ္။
၂၀ ရာစု ေမာ္ဒန္ဆိုတာ အားလံုးသိၿပီးတဲ့အတုိင္း ပီကာဆိုရဲ႕ ဆက္စပ္မဲ့႐ုပ္ပံုမ်ား (the pictorial fragmentation) နဲ႕ ဘေရာက္(ခ္) ရဲ႕ကုဗဝါဒ (Braque’s Cubism) ပန္းခ်ီေတြဟာ ႐ိုးရာကို စတင္ခ်ိဳးေဖာက္ပါၿပီ ဆိုတဲ့ ကိုယ္စားျပဳအမွတ္အသားေတြပါ။ အဆင့္ျမင့္အႏုပညာ သမိုင္းဆိုင္ရာနည္းလမ္း တစ္ခုအေနနဲ႕ နားလည္လိုက္တာကေတာ့ ေမာ္ဒန္အသစ္ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာက (၁၉) ရာစု ေႏွာင္းပိုင္း ျဖစ္ထြန္းလာတဲ့ ျပင္သစ္အႏုပညာရွင္ေတြျဖစ္တဲ့ ေဂၚဂင္ (Gauguin)၊ ဆူရတ္(တ္) (Seurat)၊ ဗန္ဂိုး (Van Gogh) နဲ႕ ေဆးဇန္း (Ce’zanne) တို႕ဆီက ရလိုက္တဲ့ အေမြပါပဲ။ အဲဒီအေမြဆိုတာကလည္း (၁၈၈၀- ၁၈၉၀) ခုႏွစ္မ်ားမွာ ေပၚထြန္းခဲ့တဲ့ သေကၤတဝါဒ ပန္းခ်ီဟန္ေတြပါ။
(၅)
ဒါဒါႏွင့္ ဆူရီရယ္ဝါဒ။ သမိုင္းေၾကာင္းေလ့လာျခင္း
ေဆးဇန္းနဲ႕ ေဂၚဂီတို႕ ေပးသြားတာကဘာလဲ။ ေအာက္ခံျပင္ညီအျပန္႕ေပၚ ယူထားတဲ့ space ေနရာကလည္း ျပန္႕ကားမႈေပၚ အခြင့္အေရးယူၿပီး သဘာဝအေရာင္ေတြဆီကေန ေတာ္လွန္ခြဲထြက္တဲ့ အေရာင္ေတြကို တင္ပစ္တာပါ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အေရာင္ကို ပ်က္ေအာင္ပံုေျပာင္းပစ္နဲ႕နည္းနဲ႕ ခြဲထြက္သြားတယ္။ သဘာဝတရားႀကီးရဲ႕ အရွိအေရာင္ကို လိုက္ဆြဲျပတာမဟုတ္ဘူး။ ဒီနည္းနဲ႕ ရီေနဆန္းေခတ္ကတည္းက ဆြဲလာတဲ့ ႐ုပ္ပံုဆိုင္ရာ တင္ျပမႈ ေရွး႐ိုးအစဥ္အလာကို ေျမာင္းထဲပို႕ေတာ့တာပဲ။ ဥပမာအားျဖင့္ ပန္းခ်ီဆရာေတြ အစဥ္တစိုက္ လိုက္နာခဲ့တဲ့ ဆံုခ်က္အမွတ္တစ္ခုမွ အနီးအေဝးကြာသြားပံု (linear perspective) အယူအဆကို စြန္႕လႊတ္လိုက္ပါတယ္။ ၁၉၀၇ က ဆြဲခဲ့တဲ့ ပီကာဆိုေရေဆး “the proto-Cubist Lex Demoiselles” ကိုၾကည့္ပါ။(ေအာက္ပံု) တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဂ်ာမန္ အိတ္(စ္)ပရက္(စ္)ရွင္းနစ္ဝါဒီ (German Expressionism) နဲ႕ ျပင္သစ္ ေဖာင္ဗီဇင္ (French Fauvism) ေတြဟာ သဘာဝမဟုတ္တဲ့ အေရာင္ေတြကို တီထြင္သံုးစြဲခဲ့ၾကတယ္။
(၆)
ဒါဒါႏွင့္ ဆူရီရယ္ဝါဒ။ သမိုင္းေၾကာင္းေလ့လာျခင္း
ဒါဒါနဲ႕ ဆူရီရယ္ဝါဒေတြဟာ က်ဴဗစ္ဇင္ (Cubism)၊ အိတ္(စ္)ပရက္(စ္)ရွင္းဝါဒ (Expressionism) နဲ႕ အနာဂတ္ဝါဒ (Futurism) နဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္ပူးတြဲေနတယ္။ ဘယ္ေနရာမွာလဲဆိုေတာ့ ပန္းခ်ီဆရာေတြရဲ႕ အရာဝတၳဳတင္ျပမႈဘာသာေဗဒ (Pictorial Language) မွာ ကူညီေနတာေတြ႕ရတယ္။ က်ဴဗစ္ဇင္ဝါဒ ျဖတ္ဆက္ေကာ့လာ့ဂ်္ ႐ုပ္ပံုတင္ျပမႈဟာ ဒါဒါဝါဒဓါတ္ပံုျဖတ္ဆက္ (Photomontage) နဲ႕ အခိုက္အတန္႕အားျဖင့္ေတာ့ တူညီေနသလိုရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါဒါနဲ႕ဆူရီရယ္သမားေတြဟာ က်ဴဗစ္ဇင္ေတြရဲ႕ အိုင္ဒီယာေတြကို လံုးလံုးမမွီခိုေနၾကပါဘူး။ က်ဳဗစ္ဝါဒီေတြဟာ ႐ွဳျမင္သူေတြကို အထိတ္တလန္႕ျဖစ္ေစၿပီး အစစ္အမွန္တရားအေပၚ အျမင္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ေစခဲ့တယ္။ ဒါဟာ အႏုပညာဟာ အႏုပညာအတြက္ အယူအဆဘက္ကို လံုးဝေရာက္သြားတာပါ။ ဒါဒါနဲ႕ ဆူရီရယ္သမားေတြရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က အဲဒါထက္ပိုပါတယ္။ အနာဂါတ္ဝါဒီေတြကေတာ့ အရွိန္အဟုန္အားကိုယူၿပီး ရွဳျမင္သူေတြကို မတူတဲ့ ခံစားမႈရွိတဲ့ ကမၻာႀကီး အသက္ဝင္ေနပံုကို ေပးခ်င္တဲ့ စိတ္အရင္းခံက ေရာင္ျပန္ဟပ္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖစ္ၿပီး ဒါဒါနဲ႕ ဆူရီရယ္ကေတာ့ အသိကို သူ႕အလိုအေလ်ာက္ရေအာင္ လုပ္ေပးတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ပါ။
(၇)
ဒါဒါႏွင့္ ဆူရီရယ္ဝါဒ။ သမိုင္းေၾကာင္းေလ့လာျခင္း
အဲဒီကတိအေႏွာင္အဖြဲ႕ေၾကာင့္ အသက္ဝင္ေနဖို႕အသိဟာ ဒါဒါနဲ႕ဆူရီရယ္ဝါဒေတြကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ရာမွာေတာ့ ဘဝနဲ႕မပူးကပ္ပဲ တည္ထားတဲ့ တစ္စံုတစ္ရာလိုမ်ိဳး မရွင္းလင္းမေသခ်ာတဲ့ အႏုပညာရဲ႕ အိုင္ဒီယာျဖစ္တယ္လို႕ ဖြင့္ဆိုရမွာျဖစ္တယ္။ ဒီအခ်က္ေၾကာင့္ အႏုပညာသမိုင္းမွာ ဒါဒါနဲ႕ ဆူရီရယ္ဟာ သီးျခားဟန္ရွိတဲ့ ဝါဒေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားၾကပါတယ္။ ဒီဝါဒႏွစ္ရပ္လံုးမွာ ပန္းခ်ီ အျမင္စာေပဆိုင္ရာမွာလည္း အေရးပါတဲ့ အခန္းက႑ကေန ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ အုပ္စုလိုက္ ပန္းခ်ီ၊ ပန္းပု အဖြဲ႕ေတြ အေနနဲ႕ ေခါင္းစဥ္တပ္ရတာထက္စာရင္ အိုင္ဒီယာထုတ္ပံုကို ပိုၿပီး ထိေရာက္စြာ ေဖာ္ျပၾကပါတယ္။ အသင့္လုပ္ထားတဲ့ အနီးအနားအရာဝတၳဳ၊ စာသားနဲ႕ဓါတ္ပုံေတြဟာ ဒါဒါဝါဒမွမဟုတ္ ဆူရီရယ္ဝါဒသေဘာသက္ေရာက္တာခ်ည္း ပါပဲ။ အရာဝတၳအေပၚ က်ဥ္းေျမာင္းတဲ့ အႏုပညာတန္ဖိုးသတ္မွတ္ထားတာကို ဒါဒါေတြ အဓိက မယံုၾကည္ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ဒီဝါဒႏွစ္ရပ္ကို ျဖစ္ေပၚပံုကို သမိုင္းနဲ႕ခ်ီၿပီး ေလ့လာရေတာ့မွာျဖစ္တယ္။
crd by zaw zaw htun
Cảm ơn vi một bài viết xuất sắc. Mình cũng muốn giới thiệu về một thương hiệu dịch thuật uy tín: Công ty CP dịch thuật miền trung - MIDtrans địa chỉ 02 Hoàng Diệu, TP Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình có Giấy phép kinh doanh số 3101023866 cấp ngày 9/12/2016 là đơn vị chuyên cung cấp dịch vụ dịch thuật, phiên dịch dành các cá nhân. Hệ thống thương hiệu và các Công ty dịch thuật con trực thuộc: công ty dịch thuật sài gòn 247 địa chỉ 47 Điện Biên Phủ, Phường Đakao, Quận 1 TP HCM, dịch thuật bình dương : địa chỉ 123 , Lê trọng tấn, dĩ an, bình dương là nhà cung ứng dịch vụ dịch thuật uy tín hàng đầu tại bình dương viet translate : dịch vụ dịch thuật cho người nước ngoài có nhu cầu, giao diện tiếng Anh dễ sử dụng; dịch thuật công chứng quận 6 (sáu) : nhà cung ứng dịch vụ dịch vụ dịch thuật phiên dịch hàng đầu tại Quận 6, TP HCM; công ty dịch thuật Đà Nẵng : Địa chỉ 54 Đinh Tiên Hoàng, Quận Hải Châu, TP Đà Nẵng chuyên cung cấp dịch vụ dịch thuật công chứng, dịch thuật chuyên ngành tại Đà Nẵng. Chúng tôi chuyên cung cấp các dịch vụ biên dịch và phiên dịch, dịch thuật công chứng chất lượng cao hơn 50 ngôn ngữ khác nhau như tiếng Anh, Nhật, Hàn, Trung, Pháp, Đức, Nga, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Ý, Ba Lan, Phần Lan, Thái Lan, Hà Lan, Rumani, Lào, Campuchia, Philippin, Indonesia, La Tinh, Thụy Điển, Malaysia, Thổ Nhĩ Kỳ..vv... Dịch thuật MIDtrans tự hào với đội ngũ lãnh đạo với niềm đam mê, khát khao vươn tầm cao trong lĩnh vực dịch thuật, đội ngũ nhân sự cống hiến và luôn sẵn sàng cháy hết mình. Chúng tôi phục vụ từ sự tậm tâm và cố gắng từ trái tim những người dịch giả.Tự hào là công ty cung cấp dịch thuật chuyên ngành hàng đầu với các đối tác lớn tại Việt nam trong các chuyên ngành hẹp như: y dược (bao gồm bệnh lý), xây dựng (kiến trúc), hóa chất, thủy nhiệt điện, ngân hàng, tài chính, kế toán. Các dự án đã triển khai của Công ty dịch thuật chuyên nghiệp MIDtrans đều được Khách hàng đánh giá cao và đạt được sự tín nhiệm về chất lượng biên phiên dịch đặc biệt đối với dịch hồ sơ thầu , dịch thuật tài liệu tài chính ngân hàng, dịch thuật tài liệu y khoa đa ngữ chuyên sâu. Đó là kết quả của một hệ thống quản lý chất lượng dịch thuật chuyên nghiệp, những tâm huyết và kinh nghiệm biên phiên dịch nhiều năm của đội ngũ dịch giả của chúng tôi. Hotline: 0947688883. email: info@dichthuatmientrung.com.vn . Các bạn ghé thăm site ủng hộ nhé. Cám ơn nhiều
ReplyDelete