Posts

Showing posts from June, 2017

“စာေပသီအိုရီ ဘာလဲ”။

 ဒါေျပာဖို႕လိုတယ္။ အေရးလည္းႀကီးတယ္။ ပုစၦာဆိုတာ တကယ္ေတာ့ သီအိုရီရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ေဒသျဖစ္ေနတယ္။ ပညာရပ္ဆိုင္ရာအသံုးကို ၿခံဳၾကည့္ရင္ သီအိုရီ ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စားသာ ႐ွိပါတယ္ လို႕ ေဂ်ာ္နသန္ကူးလားက သူ႕စာအုပ္ (Literary Theory, 2011) မူမွာေတာ့ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ “term” အေနနဲ႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ၁။ သခ်ၤာနဲ႕ သိပၸံဘာသာရပ္ေတြမွာသံုးတဲ့ သီအိုရီ (အခ်ိဳး(ဝါ)အပိုင္းကိန္းမ်ား၏အစုကဲ့သို့) ၂။ အရပ္ေျပာသီအိုရီ (most ordinary use of the world theory) တို႕ ျဖစ္ၾကသည္။ “ဘာေၾကာင့္ေလာ္ရာနဲ႕မိုက္ကယ္ကြဲသြားလဲ? ငါ့သီအိုရီကေတာ့ . . .” လူေတြအဲဒီလိုေျပာေလ့ရွိတယ္။ေကာင္းၿပီ။ ပညာရပ္နယ္ပယ္မွာ သီအိုရီကို ဘယ္လိုသံုးၾကသလဲ။ ဒါကို ေသခ်ာကြဲျပားေအာင္ သိရမယ္။ သီအိုရီဟာ ခန္႕မွန္းျခင္း “guess” မဟုတ္။ ဆိုလိုသည္မွာ သီအိုရီသည္ ေတြးျမင္ယူဆခ်က္မဟုတ္ေပ။ သို႕ပါလွ်င္ ယခု ကၽြန္ေတာ္တို႕ေျပာဆိုမည့္ သီအိုရီသည္ မည္သည့္အရာကို ဆိုလိုပါသနည္း။ သီအိုရီသည္ ခန္႕မွန္းျခင္း (guess) ႏွင့္ ကြဲျပားရေသာအေၾကာင္းမွာ “guess” သည္ ကဳပ္ေတြးမိတာက . . . ေလာ္ရာဟာ မိုက္ကယ္ေမြွတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အေတာ္ပင္ပန္းေနၿပီ၊ ဒါေပမယ့္ သူတို႕မိတ္ေဆြ ေမရီ ဒီကိုလာမွပဲ ငါတို႕ေသခ်ာသိရမယ္။ ဒါက ခန...

(ေမာနင္းစတားစာစုမ်ား - ၃)

ဒီအိုင္ခ်င္းကဗ်ာေလးေတြကို နားလည္သမွ်ဉာဏ္စြမ္းနဲ႕ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး ျပန္ေျပာျပတဲ့ စာစုေလးေတြမွာ ၫွင္းကို ဘယ္ကပြားသလည္းေတာ္ ဆိုတဲ့ ေတာင္တြင္း႐ွင္ၿငိမ္းမယ္ရဲ႕ ဒီကဗ်ာေလးကေန စ ေရးျဖစ္ခဲ့သလို၊ ေမာနင္းစတားလက္ဖက္ရည္ဆိုင္မွာပဲ ထိုင္ေရးၿပီး ၿပီးတာနဲ႔ Post လုပ္ခဲ့တာမွာ ခ်စ္ခင္စြာျဖင့္ ဒီဇိုင္းမ်ဳိးေဆြသန္း၊ ၉၊ မတ္လ၊ ၂၀၁၅ အခုေမာနင္းစတား လို႔ေတြ႕ပါတယ္။ ( ေတာင္တြင္းက႐ွင္ျငိမ္းမယ္ႏွင့္ ညွင္းအုံကို အကုန္မရေသးသည့္ ျမန္မာစာေပသစ္) ေညာင္ရမ္းေခတ္က ျမန္မာစာေပသမိုင္းမွာ စာေပသစ္ေတြအေပၚထြန္းဆုံးကာလပဲ ျဖစ္တယ္၊ ေ႐ွးက ေရးဖြဲ႕ခဲ့ေလသမွ်က နန္းေတာ္တြင္းျမင္ကြင္းမ်ား၊ ဘုရားေဟာဇာတ္ နိပါတ္ အဌကထာမ်ား၊ ဘုရင္ဘုန္းေတာ္ဘြဲ႕မ်ား ဘုရင့္သမီးေတာ္မ်ားကို ေရးဖြဲ႕ၾကတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြပဲ ျဖစ္ခဲ့ေတာ့ ပ်ဳိ႕၊ ရတု၊ ဧခ်င္း စတဲ့ပုံသ႑ာန္ေတြနဲ႔ပဲ ေရးဖြဲ႕ခဲ့ရာ ကေန၊ ေတာသူေတာင္သား၊ သာမာန္ အသည္သားေတြ အေၾကာင္းနဲ႔ သူတို႔ရဲ့ ဘဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ေရးဖြဲ႕လိုတဲ့ အတြက္ အေၾကာင္းအရာကေန ေတာင္းဆိုလို႔ ေပၚေပါက္ လာတဲ့ အေရးအဖြဲ႔ ပုံသ႑န္ေတြ ထဲမွာ ႐ွင္ျငိမ္းမယ္ရဲ့ မိန္းမပ်ဳိသူငယ္ခ်င္း အခ်င္းခ်င္း တ ေခၚျပီး ႐ြတ္ဆိုရတဲ့ အိုင္ခ်င္း ဆိုတဲ့ ကဗ်ာေလးေတြလည္း ပါဝင...
လူငယ္ကဗ်ာဆရာ ကုိသွ်ား၊ လင္းလက္တာရာ၊ ေက်ာ္ဦး(လႈိင္) တုိ႔နဲ႔ အြန္လုိင္းလူငယ္ကဗ်ာစကားဝုိင္း ၁။ ေအာင္ခ်ိမ့္အစ မုိဃ္းေဇာ္ အဆုံး ပင္မေရစီး ေခတ္ေပၚကဗ်ာေခတ္တုန္းက အႏုပညာၾသဇာနဲ႔ ၀ါသမၻာ တည္ေဆာက္ႏုိင္ခဲ့ၾကတဲ့ ၀ါရင့္ကဗ်ာဆရာ အမ်ားစု အေနနဲ႔ ေခတ္နဲ႔အညီ ကဗ်ာေရးဟန္အသစ္ေတြ ဆက္ မဖန္တီးႏုိင္ေတာ့ဘဲ ေခတ္ေပၚကဗ်ာအေဟာင္းထဲမွာပဲ ရပ္တန္႔က်န္ေနခဲ့ၾကၿပီလို႔ ကုိယ္ ထင္တယ္။ အာရုံခံစားပုံ လတ္ဆတ္ၿပီး လူငယ္ဆန္တဲ့ ေနမ်ဳိး၊ ပုိင္၊ ေမာင္ေဆးရုိး၊ မင္းေဆြႏွစ္၊ ႏုိင္မြန္ေအာင္သြင္၊ ခရမ္းျပာထက္လူ၊ ခုိင္ၿမဲေက်ာ္စြာ၊ ေမာင္ဖီလာ၊ ကုိေရြး သူတုိ႔ကေတာ့ ျခြင္းခ်က္ေပါ့ေလ။ ကဲ ညီေလးတုိ႔ အျမင္ကုိ ေျပာပါဦး။ ကုိသွ်ား  - ပင္မေရစီး ေခတ္ေပၚကဗ်ာေခတ္တုန္းက အႏုပညာၾသဇာနဲ႔ ၀ါသမၻာ တည္ေဆာက္ႏုိင္ခဲ့ၾကတဲ့ ၀ါရင့္ကဗ်ာဆရာ အမ်ားစု အေနနဲ႔ ေခတ္နဲ႔အညီ ကဗ်ာေရးဟန္အသစ္ေတြ ဆက္မဖန္တီးႏုိင္ေတာ့ဘဲေခတ္ေပၚကဗ်ာ အေဟာင္းထဲမွာပဲ ရပ္တန္႔က်န္ေနခဲ့ၾကၿပီလို႔ ယတိျပတ္ေျပာႏိုင္သူေတြ ရွိသလို တမင္သက္သက္ ခ်န္ေနရစ္ခဲ့ၾကတဲ့ကဗ်ာဆရာ ေတြလည္း အေသအခ်ာ ရွိမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။အဲဒါကလည္း အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္တာေပါ့။ကမၻာႀကီးဟာ ေျပာင္း လဲေနတယ္။ေခတ္ေတြစနစ္ေတြဟာ ေျပာင္းလဲေ...

လူမိုက္ေတြရဲ႕ကမၻာ ကဗ်ာစာအုပ္

(မိုုးမခ) ဇြန္ ၁၆၊ ၂၀၁၅ ကဗ်ာဆရာအမည္ -  စမ္းစမ္းတင္ အမွာစာ              -  စမ္းစမ္းတင္၊ ၾကည္ေအး ထုတ္တဲ့ႏွစ္          - ၂၀၁၅ မတ္ ထုတ္ေဝသူ          -  ဦးလျပည္ေဝး၊ ဆန္းစေသာ္တာစာအုပ္တိုက္၊ ရန္ကုန္၊ စာမ်က္ႏွာ           -   ၉၀။     ကဗ်ာပုဒ္ေရ- ၆၁ ပုဒ္ စာအုပ္တန္ဖိုး       -  ၁၅၀၀ က်ပ္          ျပည္ပမွာ ဆႏၵျပေက်ာင္းသားေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ ေက်ာင္းဆရာေတြ၊ သံဃာေတာ္ေတြအျပင္ ကဗ်ာဆရာေတြလည္းပါလာတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ကဗ်ာဆရာႀကီးငယ္၊ က်ား မ မ်ိဳးစံုရွိတယ္၊ ေလာ့စ္အိန္ဂ်ဲလိစ္ၿမိဳ႔မွာ ကဗ်ာဆရာ တင္မိုးနဲ႔ အၿမဲတြဲခဲ့သူ 'ကိုသက္' ဆိုတာ ကဗ်ာစာအုပ္ထုတ္ဖူးတယ္၊ 'ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ ကမၻာ'တဲ့၊ ကိုသက္က ရဟန္းစာဆိုပါ၊     ျပည္ပကို အေစာဆံုးေရာက္ေနတဲ့ ကဗ...

ကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္ မိန္းမႏွစ္ေယာက္

ဒီကေန႔လည္း ကဗ်ာခံစားမႈ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ တင္လိုက္ပါတယ္။ ------------------------------------- ကဗ်ာႏွစ္ပုဒ္ မိန္းမႏွစ္ေယာက္ ------------------------------------------            ၁။           စုိင္း၀င္းျမင့္ ၏ “တစ္ေယာက္တည္းစကား “ကဗ်ာစာအုပ္တြင္ ဆရာ ေမာင္သာႏုိး က အမွာစာ၀င္ေရးေပးထား၏။ “အေမွာင္” ဟု အမည္ေပးထားသည့္ကဗ်ာအေပၚ ေမာင္သာႏုိး ၏ သေဘာထားအျမင္ကုိ ကၽြန္ေတာ္ဖတ္ရ၏။ သူက “အေမွာင္”ဟုအမည္ေပးသည့္ကဗ်ာကုိ ေခါင္းစဥ္ကအစ ေ၀ဖန္၏။ အေၾကာင္းအရာမွာလည္း ကဗ်ာဖြဲ႕ေလာက္သည့္ကိစၥမဟုတ္၊ အ႐ူးမတစ္ေယာက္ လင္ေကာင္မေပၚဘဲ ကေလးေမြးသည့္ကိစၥ၊ အဆန္းမဟုတ္ဟုဆုိကာ ေ၀ဖန္၏။ ဒါနဲ႔တဆက္တည္း သည္လုိ႐ုိးရွင္းသည့္ ကဗ်ာမ်ဳိးေရးဖြဲ႕မိျခင္းမွာ ေခတ္ေပၚစာေပ အဖတ္နည္းသည့္အတြက္၊ အဂၤလိပ္စာ အဖတ္နည္းသည့္အတြက္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်၏။  ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ “အေမွာင္”ဟု အမည္ေပးထားသည့္ ကဗ်ာအေပၚ ေခါင္းစဥ္နာမည္ေပးပုံကိစၥ အဓိကထားၿပီး မေဆြးေႏြးလုိေသာ္လည္း ကဗ်ာတစ္ပုဒ္လုံးအေပၚ (အေၾကာင္းအရာ) ဆရာ ေမာင္သာႏုိးႏွင့္ သေဘာထားအျမင္မတူႏုိင္ေအာင္ ခံစားရ၏။ အထူးသျဖင့္ “အ႐ူးမတစ္ေယာက္ လင္ေကာင္မေပၚဘဲ ကေလးေမြးသည့္ကိစၥ အ...

သမိုင္းငိုသံေအာက္က အနာဂါတ္လမ္း”

မ်ိဳးျခားရန္မူ နယ္ခ်ဲ ႔သူ႐ို႕ အပူမီးတိုက္ ဒုကၡျဖစ္ေအာင္ ေမွာင္မိုက္ဘဝ ေဆာင္းႏွင္းလမာ ျပာက်မီးေလာင္ ထီးနန္းေဆာင္ေလ့ ေျပာင္စင္ၿဖိဳဖ်က္ ဘဝပ်က္ေယာင္ ရက္စက္ယုတ္မာ ျပဳခပါသည္ နာၾကင္ေဝဒနာပါတကား...။ စည္းလံုးျခင္းေမွာက္ မ်ိဳးျခားေအာက္မာ ၿပိဳေပ်ာက္ထီးနန္း ေသာကလမ္းထဲ ဝမ္းနည္းၾကမၼာ မ်က္ရည္ရြာ၍ နာၾကင္ခလီ နာၾကင္စီ၏...။ သက္ႀကီးဝါႀကီး သြီးေခ်ာင္းစီး၍ လူႀကီးလူငယ္ မေယွာင္ဖယ္ဘဲ ပင္လယ္သြီးျဖစ္ ဒုကၡျမစ္မာ သတ္ပစ္ႃခြီခ်၊ သီခရသည္...။ အမြီေပ်ာက္ဆံုး သမိုင္းတံုးေယာင္ မ်ိဳးျပဳန္းသတ္ျဖတ္ ရက္စက္တတ္စြာ ဒုကၡနာစြဲ မ်က္ဝန္းထဲမာ ဝဲခမ်က္ရည္ ျဖယ္မေျပ၍ ေဝဒနာေလာင္ျမစ္ အသဲနစ္ေယာင္ ပူေလာင္ေသာက ျဖစ္ကတ္ရကာ မိမရႏိွဳင္ ဂနိတိုင္၏...။ ႏွစ္ေပါင္းၾကာေညာင္း ဘဝေျပာင္းခ်င္ အေဟာင္းေျပာင္းလဲ အသစ္ျမဲဖို႔ ဇြဲလံု႔လထူ လက္တြဲကူ၍ ညီတူတြဲေလ်ွာက္ ပန္းတိုင္ေရာက္ဖို႔ မေပ်ာက္သစၥာ သမိုင္းနာကို ရင္မာမခ်ိ၊ ငါ႐ို႕သိစီ မမိလီဘဲ အသိထဲမာ အျမဲစြဲမွတ္ အနာဂါတ္သို႔ သိ,တတ္,ပညာ သခၤန္းစာျဖင့္ သစၥာမေဖာက္ အသိေရာက္၍ မေပ်ာက္စည္း႐ုံး ရြတ္ေအာင္႐ုန္းဖို႔ အားလံုးလက္တြဲ သြီးမကြဲဘဲ မခြဲမခြါ မကြ...

" ဇာတ္ဆရာ "

- - ငါ့ဇာတ္စင္ ငါထုိး ဇာတ္ပိုးေတာ့ ထၿပီေလ ။ မကတတ္ ကတတ္ ငါ့ဇာတ္ ငါခင္း ငါမင္း ငါဘုရင္ေပါ့ ထင္ခ်င္ရာ ထင္ပါဘိ မင္း မၾကည့္ခ်င္ေန ။ - စင္ေပၚမွာ ဂၽြမ္းထိုးလို႔ စင္က်ဳိးၿပီး ေသေပေစ -- - ေနသာသပ ေလညာက ။ - စည္းမမွန္ ၀ါးမမွန္ ကႀကိဳးေတြ မဟန္လို႔ တပ္လန္ကာ ၾကည့္သူေျပာ , ျပန္ေတာ့ ရံုေၾကးေတြ အကုန္ရ ဒါမွ ငါပ ။ - တင္မိုး

တကၠသုိလ္ဆရာတဦးက

တကၠသိုလ္ဆရာတဦးက တကၠသိုလ္ဆရာတဦးက  မွာဘူးသည့္ႏႈတ္ရည္။  အိမ္ေထင္မႈဘုရားတည္  ေဆးမင္ရည္စုတ္ထိုး၊  သည္သံုးခု ခ်က္မပိုင္လွ်င္  ေနာင္ျပင္ႏိုင္ခဲသည့္အမ်ဳိး။  ေအးေစဘို႔တရားနာ၊ ပူဇာစအက်ဳိး၊  ဆင္ျခင္ေလဥာဏ္မကိုးႏွင့္  ငါး႐ိုးမ်က္လက္တို၊ မေတာ္လွ်င္အေကာ္ခက္ႏိုင္မွ်  အိမ္ေထာင္ဘက္ ေလးတဲ့၀န္ကို။  တမာခါးပ်ားႏႈတ္ခ်ဳိလို အဟုတ္ကိုထင္မွားလို႔၊  ယင္နားသည့္ ပင့္ကူအံု၊ကြင္းေထာင္ေခ်ာက္ပံု။  ကၠုတၴိယကလိမ္ခ်ဳံကို၊ ေနာင္ယံုရန္ခက္ပါဘိေလး။ ။                                                                                  ...