လေရာင္မူးမူး ကဗ်ာမူးမူး

ေရလယ္ေခါင္မွာ ေငြေသာင္ထြန္းတဲ့ နတ္သမီးေနတဲ့ ကြၽန္းကေလးရယ္၊ သနပ္ခါး ယဥ္ယဥ္ ေက်ာက္ျပင္ကေလးမွာ ကိုယ္တိုင္ေသြးလို႔ လိမ္းခဲ့တယ္၊ မ.ေလးမွာကြယ္ ေက်ာင္းကိုသြားေတာ့ သနပ္ခါးနံ႔ သင္းလိမ့္မယ္၊ စိုစိုေျပေျပ ေမရဲ႕ အသားဟာ သနပ္ခါးေၾကာင့္ မဟုတ္လားကြယ္၊ ျမန္မာေက်ာင္းသူ အလြန္ပီသတဲ့ ႐ိုးရာအလွ ျမတ္ႏိုးဖြယ္၊ ကိုယ္လက္လႈပ္တာ က်န္းမာေရးမို႔ နံ႔သာေမႊးေမႊး ေသြးပါ့မယ္၊ ေမႊးတယ္၊ ေသြးမယ္။ ။ တင္မိုး

သူႀကီးေခၚ၍ ဘာေသာ္မသိ၊ လာခဲ့မိသည္ သူ၏စိတ္မွာ တထင့္ထင့္။ သူႀကီးမင္းက ေတာင္ကငါးအိမ္၊ ေျမာက္ငါးအိမ္ကို ဆယ္အိမ္ေခါင္းလုပ္၊ မင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေလ အမိန္႔ေႁခြေသာ္ ေနမထိထိုင္မသာ၊ ပီတိျဖာသည္ ျပန္လာႏွစ္သိမ့္ တစိမ့္စိမ့္။ အိမ္ျပန္ေရာက္ေသာ္၊ မိန္းမေခၚ၍ ပြဲေတာ္ျပင္ေစ၊ သူခိုင္းေလလ်ွင္ ခိုင္းေနမက်၊ ဟန္မလွ၍ မိန္းမစိတ္မွာ မသကၤာ။ မသကၤာ၍ ဘာမ်ားျဖစ္လာ၊ ေမးစမ္းပါလည္း ဘာတစ္ခြန္းမ်ွ ေမးမရ။ သူခိုင္းေစရာ စားေနက်ဟင္း၊ ေျပာင္းထမင္းႏွင့္ ၾကမ္းခင္းေပၚတြင္၊ အသင့္ျပင္လည္း သူဝင္မစား၊ မ်က္ႏွာထားႏွင့္ စားဖြယ္ေဘာဇဥ္၊ စားပြဲတင္ေစ ခိုင္းျပန္ေလလ်ွင္ ခိုင္းေနမက်၊ ဟန္မလွ၍ မိန္းမစိတ္မွာ၊ မသကၤာ။ မသကၤာ၍ ဘာမ်ားျဖစ္လာ၊ ေမးစမ္းပါလည္း ဘာတစ္ခြန္းမ်ွ ၊ေမးမရ။ သူခိုင္းေစရာ ၊ၾကံဖန္႐ွာလ်ွက္ က်ဴဖ်ာႂကြက္ေဖာက္၊ ေတာင္းကိုေမွာက္ ေတာင္းေမွာက္ေပၚတြင္၊ စေကာတင္ စေကာေပၚတြင္၊ ပုဆိုးတင္ ပုဆိုးေပၚတြင္ ၊ပြဲေတာ္ျပင္။ ပြဲေတာ္ေဘာဇဥ္၊ သူၾကဳိက္ျမင္လည္း ဝင္ေရာက္မထိုင္၊ မစားႏိုင္ပဲ ေငးငိုင္ေတြေဝ၊ မ်က္ရည္ေဝလ်ွက္ ''ေအာ္....အေမ အေမ' အေမစိတ္ေစာ၊ အေသေလာသည္ ခ်စ္ေသာသူ႔သား၊ ကံေျမႇာက္စား၍ ႀကီးပြားေနဘိ၊ သူမသိ "ဟု...

၃၃ လမ္းတြင္ သူႏွင့္မၾကာမၾကာႀကံဳရသည္။ သူက ၿပံဳး၍ၿပံဳး၍ ႏႈတ္ဆက္သြားတတ္သည္။ ရင္းရင္းႏွီးႏွီးကား စကားလက္ဆံု မက်ခဲ့ၾက။ သို႕ေပမယ့္ သူ႕ကဗ်ာမ်ားနဲ႕ ရင္းႏွီးကၽြမ္းဝင္ခဲ့သည္မွာေတာ့ ၾကာၿပီ။ သံစူးထားတဲ့ ၂၅ ႏွစ္သားေလး ေကာင္းကင္ႏွစ္ထပ္နဲ႕ေနတယ္ မိမိနဲ႕မိမိ မိုင္ေပါင္းမ်ားစြာေဝးကြာ… ဗံုသံေတြထဲ ကၽြံက်သြားတဲ့ည…. စသျဖင့္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္မ်ားစြာကပင္ သူ၏ကဗ်ာစေလးမ်ားကို မွတ္ထင္စြဲၿငိ ရင္းႏွီးေနခဲ့သည္မွာေတာ့ ၾကာပါၿပီ။ ေနာက္ပိုင္းေရးေသာ သူ႕ကဗ်ာတခ်ိဳ႕မွာ…. အဖမ္းရခက္သည္ဟုပင္ ထင္မိသည္။ ဂမၻီရ ေခ်ာက္ကမ္းပါး အစြန္းမွ ေအာက္သို႕က်လုလုပင္။ သူ႕ကဗ်ာအမ်ားစုမွာမူ အပင္ေပၚတြင္ ျပြတ္သီးေနေသာ ဝင္းမွည့္သီးမ်ားအျဖစ္ ျမင္ၾကရသည္။ ကၽြန္ေတာ္ ေစာင့္ေမွ်ာ္ဖတ္ရမည့္ ေခတ္ေပၚကဗ်ာေရးဖြဲ႕သူ ေလးငါးဆယ္ေယာက္ထဲတြင္ သူလည္းပါဝင္ေနသည္။ ေခတ္ေပၚကဗ်ာအေၾကာင္း သူနဲ႕စကားစီးေမ်ာၾကသည့္အခါ သူ႕အလင္းအိမ္တြင္ စူးနစ္ေပ်ာ္ဝင္ေနေသာ ကဗ်ာေဇာကို ျမင္ေတြ႕ရသည္။ ကဗ်ာနဲ႕ေမာင္သိန္းေဇာ္ ဘယ္လိုစတင္ ေတြ႕႐ွိခဲ့ပါသလဲ။ ေနာက္ၿပီး ဘယ္၍ဘယ္မွ် အကၽြမ္းတဝင္ျဖစ္ခဲ့ၾကပံုကို ေျပာျပေစခ်င္ပါတယ္။ ကဗ်ာနဲ႕စေတြ႕ခဲ့ရတာကေတာ့ အျခားတစ္ပါးေသာ အရပ္ေဒသမွ မဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ရ...

ေဇယ်ာလင္း -------------------------------- ဒီေဆာင္းပါးကို အခ်ိန္ယူၿပီးေအးေအးေဆးေဆးဖတ္ပါ လို႕ညြန္းခ်င္ပါတယ္။ ခရီးထြက္မွာ ျဖစ္လို႕ ေနာက္ထပ္တင္မယ့္ေဆာင္းပါးေတြကိုေတာ့ ႏို၀င္ဘာလ အလည္ေလာက္မွ တင္ျဖစ္ေတာ့ မွာပါ။ -------------------------------------------------------------------------------------------- `ေလာကအျမင္´ဆိုတာ စကားလံုးၾကီးေပမယ့္ အနက္အဓိပၸါယ္ေတြထုတ္ယူရရင္ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ပုဂၢလဘ၀ subjectivity ရဲ႕ အခ်ဳပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဇ်တၱဘ၀လို႔လည္းေခၚလို႔ရမယ္ထင္ပါတယ္။ ဒီပုဂၢလ/အဇ်တၱဘ၀ထဲမွာ ပါ၀င္ဖြဲ႕စည္းျပီး အျပန္အလွန္ဆက္ ႏြယ္ဆက္သြယ္ေနတာေတြကေတာ့ သင္ယူမႈသညာအစုအေ၀း knowledge ၊ အမွတ္သညာအစုအေ၀း memory ၊ မိမိဘယ္သူဘယ္၀ါ သတ္မွတ္ခ်က္ self – identity ၊ မိမိကိုယ္မိမိ အသိုင္းအ၀ုိင္း/ (လူ႔) အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုခုအတြင္းထားရွိေနရာယူမႈ self – positioning ၊ မိမိရဲ႕ယံုၾကည္မႈ အစုအေ၀း beliefs ၊မိမိရဲ႕အမူအက်င့္ အစုအေ၀း habits ၊ မိမိရဲ႕အစြဲအလန္းေတြ prejudices၊ မိမိရဲ႕အေၾကာက္တရား ေတြ fears ၊ မိမိရဲ႕ဆင္ျခင္သံုးသပ္စဥ္းစားေတြးေခၚပံု cognition စသည္ျဖင့္ အကုန္လံုးအက်ံဳး၀င္ေနၾကျပီး အဲဒါေတြဟာ မိမိရဲ႕ေန႔စဥ္ ဘ၀ကို ျပာ႒ာ...

ကဗ်ာဆိုတာ က၀ိပစၥည္း၊ ကဗ်ာဆိုတာ သမုိင္းရဲ႕ ျပဌာန္းခ်က္၊ ကဗ်ာဆိုတာ ဘာသာစကားသံုးအႏုပညာ … စသျဖင့္ အဆိုေတြရွိေပမယ့္ ကြၽန္ေတာ့္ကေတာ့ ကဗ်ာဆိုတာ အာရုံေတြကို လာရိုက္ခတ္တဲ့ လႈိင္းေလးေတြကို ေရးသူက သူ႔ရဲ႕ အတတ္ပညာတစ္ခုခုနဲ႔ ေပါင္းစပ္ဖန္တီးလိုက္တာလို႔ ျမင္ပါတယ္။ ကဗ်ာေတြဟာ ပန္းကေလးလိုပါပဲ။ လွပတဲ့ပန္းေလးေတြ ရွိသလို၊ ေမႊးတဲ့ပန္းေလးေတြလည္း ရွိပါတယ္။ လွတဲ့ ပန္းတိုင္းက ေမႊးမယ္လို႔ အာမမခံႏိုင္သလို ေမႊးတဲ့ ပန္းတိုင္းကလည္း လွခ်င္မွ လွမွာပါ။ ေမႊးလည္းေမႊး လွလည္းလွတဲ့ ပန္းကေလးေတြလည္း ရွိတာေပါ့။ ကဗ်ာေရးတယ္ဆိုတာကလည္း တစ္နည္းအားျဖင့္ အစားအသာက္ေတြ ခ်က္ျပဳတ္သလိုပါပဲ။ တရုတ္စာႀကိဳက္တဲ့သူက တရုတ္စာ၊ ျမန္မာစာ ႀကိဳက္တဲ့သူက ျမန္မာစာ၊ တိုင္းရင္းသားစာ ႀကိဳက္တဲ့သူက တိုင္းရင္းသားစာ၊ ဥေရာပစာ ႀကိဳက္တဲ့သူက ဥေရာပစာေပါ့။ ကိုယ္ႏွစ္သက္သလို ခ်က္ျပဳတ္သံုးေဆာင္ၾကတာပါပဲ။ အဲဒီ့မွာမွ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္း (၀မ္းစာ) ရွိရင္ရွိသေလာက္၊ ေကာင္းရင္ေကာင္းသေလာက္ သံုးစြဲဖန္တီးတတ္ၾကပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ေရးခဲ့ဖူးတဲ့ ကဗ်ာေလးတစ္ပုဒ္ရွိပါတယ္။ ( ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ကဗ်ာေရးသူ မျဖစ္ဖို႔လိုတယ္။ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....

[က]             ယေန႕ ျမန္မာစာေပေလာကတြင္ လတ္တေလာ အျငင္းပြားဖြယ္ အရွိဆုံး ျပႆနာမွာ ေခတ္ေပၚကဗ်ာျပႆနာ ျဖစ္သည္။ စနစ္တက်ေလ့လာသူ၊ စနစ္တက်ေျပာဆုိသူဟူ၍ မရွိေတာ့ဘဲ ေမာ္ဒန္စင္ေတာ္ႀကီးမွာ ရေသ့ရွစ္ေသာင္း ယိမ္းကရာေနရာျဖစ္၍ေနပါေတာ့သည္။             အမွန္အတုိင္း၀န္ခံရလွ်င္ ကၽြန္ေတာ့္အေနျဖင့္ ဤလုိကိစၥမ်ဳိးတြင္ပါ၀င္ပတ္သတ္လုိျခင္းမရွိပါ။ အျငင္းအခုံျဖစ္ႏုိင္ သည့္ သေဘာတရားကိစၥမ်ားထက္ ကုိယ့္အယူအဆနဲ႕ကုိယ္ ပုိင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိင္ကဗ်ာေရးျခင္း ၀တၳဳေရးျခင္း၌သာ ေမြ႕ေလ်ာ္ေန လုိပါသည္။ မလႊဲသာ၍ ေျပာမည္ႀကံေတာ့လည္း ငါမွ၀င္မရွင္းလွ်င္ မျဖစ္ဟူေသာ အျမင္ျဖင့္ မိမိအတၱကုိ တံခြန္ထူရန္ ႀကိဳး စားျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း သိၾကေစလုိပါသည္။             အယူအဆကိစၥမ်ားကုိ ေျပာဆုိရာ၌ တိက်ျပတ္သားစြာ ေျပာဆုိရေသာ သေဘာသဘာ၀ရွိပါသည္။ (ထုိသုိ႕ ေျပာမွလည္း ရွင္းလင္းပါမည္။) ထုိသုိ႕ေျပာရာ၌ ဓမၼဓိ႒ာန္သေဘာကုိသာ ဦးတည္ေျပာပါသည္။ မလႊဲမေရွာင္သာ၍ အမည္ နာမတခ်ဳိ႕ကုိ ထုတ္ေဖာ္သုံးစြဲလုိက္ရေသာ္လည္း မ...

ကဗ်ာထဲက ယဥ္ေက်းမႈအရ အျငင္းပြားဖြယ္ စကားလံုးမ်ား အင္တာနက္ထဲမွာ ေတြ႔ရတဲ့ ကဗ်ာေတြထဲမွာ သတိထားမိတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ကေတာ့ လူမႈဝန္းက်င္ရဲ႕ အသားက်ေနတဲ့ ထံုးတမ္းစဥ္လာကေန ခြဲထြက္လာတဲ့ အသံုးအႏႈန္းေတြ၊ အယူအဆေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းစာေတြထဲမွာ ေျပာေလ့ရွိတဲ့ စကားအတုိင္းဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ဖီလာဆန္႔က်င္ေနတယ္လို႔ ဆိုရပါမယ္။ ဂႏၳဝင္ကဗ်ာယဥ္ေက်းမႈ၊ ကဗ်ာ့ထံုးတမ္းစဥ္လာ၊ ဆန္းက်မ္းေတြနဲ႔ တုိင္းတာမယ္ဆိုရင္လည္း ကဗ်ာေရးတဲ့အခါ  ဒီလို ေရးသားမႈေတြကို စကားလံုးၾကမ္းတမ္းတဲ့ ဂါမၼေဒါသသင့္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာစကားမွာ ယဥ္ေက်းမႈ ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကိုက မရွင္းမရွင္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ polite (ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔တယ္) ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္နဲ႔ civilization (ေျပာင္းလဲျဖစ္ေပၚေနတဲ့ သမိုင္းယဥ္ေက်းမႈ အေလ့အထ) ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ကို ေရာေရာေထြးေထြး ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။ ကဗ်ာဟာ polite ျဖစ္စရာ မျဖစ္မေန လိုအပ္ပါသလား။ civilization ဟာ ေျပာင္းလဲတတ္တယ္ဆိုရင္ ကဗ်ာ့ civilization ထဲမွာ ဘယ္ဟာက polite ျဖစ္တယ္ ဘယ္ဟာက polite မျဖစ္ဘူး ဆိုတဲ့ လူေတြရဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔ အယူအဆေတြကေရာ အၿမဲတေစ တသမတ္တည္း ျဖစ္ေနႏိုင္ပါဦးမလား။ ဒါေတြဟာ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္လာပါ...

onday, March 21, 2016 အေျပာင္းအလဲမွာ ဘယ္လိုကဗ်ာေတြ ေရးၾကမလဲ ဒီေမးခြန္းကို ေမးေနၾကတာ အခုမွမဟုတ္ပါဘူး။ ၂၀၁၀ ေနာက္ပိုင္းကတည္းက ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားသားေတြပါ။ သူတို႔ကေတာ့ ျမန္မာျပည္ကို အျပင္ကၾကည့္ၿပီး ေျပာင္းလာၿပီလို႔ ထင္တာကိုး။ ၂၀၁၀ တုန္းက အမ်ားဆံုးၾကားရတဲ့ စကားကေတာ့ “transition အကူးအေျပာင္း” ဆိုတာပါ။ ၂၀၁၅ မွာေတာ့ “change အေျပာင္းအလဲ” ဆုိတဲ့ စကားလံုးကို ပိုသံုးလာၾကပါတယ္။ တူမလိုလိုနဲ႕ ကြဲေတာ့ကြဲပါတယ္။ ကူးေျပာင္းတာျဖစ္ျဖစ္ ေျပာင္းလဲတာျဖစ္ျဖစ္ ေန႕ခ်င္းညခ်င္းေတာ့ အသစ္ရဲ႕ အႏွစ္သာရေတြကို ခံစားရဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။ စိစစ္ေရးတင္းက်ပ္စဥ္ကာလက ကဗ်ာေတြ ျဖတ္ေတာက္ခံရတယ္။ ပိတ္ဆို႔ခံရတယ္။ ကဗ်ာစာအုပ္တစ္အုပ္ ထြက္ဖို႔အေရး အခ်ိန္ယူရတယ္။ ၂၀၀၈ ခု ဇြန္လ ခ်ယ္ရီ မဂၢဇင္းမွာ ထုတ္ေဝခဲ့တဲ့ ဆရာလွသန္းရဲ႕ ဒီပရဂၤ ဟာ တစ္ႏိုင္ငံလံုးက ကဗ်ာဖတ္သူေတြၾကား ျပန္႔ႏွံ႕သြားခဲ့တယ္။ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ အေရးယူလို႔ ခ်ယ္ရီ အယ္ဒီတာအဖြဲ႕ အေျပာင္းအလဲ လုပ္လုိက္ရပါတယ္။  ၂၀၀၈ ဇန္နဝါရီ အခ်စ္ဂ်ာနယ္ထဲက ဆရာေစာေဝရဲ႕ကဗ်ာထဲမွာ အာနာရူးႀကီးမွဴးႀကီးသန္းေရႊ လို႔ ကဗ်ာစာေၾကာင္းအစ စာလံုးေတြကို ေဒါင္လိုက္စီထားလို႔ ကဗ်ာဆ...

အီလင္းမိုင္(စ)ကဗ်ာတပုဒ္ကိုတင္ဖူးတယ္။အဲဒီကဗ်ာကလိုင္းေပၚကပါ။ သူ႕ရဲ႕မိန္းမမဆန္တဲ့သြင္ျပင္နဲ႕ကဗ်ာမဆန္တဲ့လိုင္းတိုေတြေၾကာင့္က်ြန္ေတာ္စတင္သတိထားျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒီေန႕ေတာ့အီလင္းရဲ႕စာအုပ္လက္ထဲေရာက္လာပါျပီ။ ကာဗာမွာအဲလစ္ေနာ့ေလးကမွတ္ခ်က္ေရးေပးထားပါတယ္။ သူတို႕ေခတ္ျပိဳင္ေတြဆိုပမယ့္အဲလစ္ဟာဘာသာစကားကဗ်ာဘက္ကိုယိမ္းသြားျပီးအီလင္းကေတာ့လိုင္းတိုေတြထဲကူးခပ္ေနဆဲပါပဲ။ သူ႕ကဗ်ာေလးျပန္တင္ေပးလိုက္တယ္။ နင့္အတြက္ လက္ေဆာင္တစ္ခု ၅.၃၀ တစ္ဝိုက္ဟာ လွပၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ တစ္ခုေသာအခ်ိန္ နင္ဟာၾကားႏိုင္႐ံု ေခြးတစ္ေကာင္ခုန္ေနတာ ေဒးဗစ္က သူ႕စီးကရက္ကိုပင့္ သူ႕ရဲ႕ႏႈတ္ခမ္းမွာအၿမဲတမ္း တြဲလ်ားခ်ထား ေမးဖ်ားအားလံုးရဲ႕အလယ္ဗဟိုမွာ အေပၚလႊာေပၚမွာတပ္ထား ဒါမွမဟုတ္ အဲဒီလို။ ပါတီတစ္ခုမွာ အဲဒါက ငါ ေျပာခဲ့တာက ငါ့ရဲ႕စုေဆာင္းထားတဲ့ အလုပ္ေတြနဲ႕ တစ္ဦးခ်င္းစီ အားလံုးကေရာေမႊခဲ့တဲ့ ငါ့အိမ္ဟာ သိပ္ကို ေသးငယ္ခဲ့သလား ငါကေတာ့ တစ္ခုကို မရည္ရြယ္ လူသားဆန္မႈ ရည္ရြယ္ခ်က္တစ္ခုထဲကို ဒီအခ်ိန္ေလးတစ္ခုမွာ ဒါေပမယ့္ ငါဟာ အဲဒီအရာကိုဆန္႕က်င္မွာမဟုတ္ အဲဒီအရာတူေနတာက ေလေလ်ာ့ေနတဲ့ ေသာင္ျပင္ကစားေဘာလံုး ေသးငယ္တဲ့ ကုလားထိုင္တစ္လံုးေပၚမွာ ေနာက္ေျပာင္ေနသ...